اختلالات، اختلال اضطرابی
اختلال حمله‌ی وحشت‌زدگی(panic attack) چیست؟
آذر
حمله‌ی وحشت‌زدگی یا پانیک دوره‌ای ناگهانی از ترس است که ناراحتی جسمانی شدید را ایجاد می‌کند. حمله‌های وحشت‌زدگی می‌تواند بسیار ترسناک باشد. وقتی حمله‌ی وحشت‌زدگی یا پانیک اتفاق می‌افتد شما ممکن است فکر کنید دارید کنترل خود را از دست می‌دهید, حمله‌ی قلبی دارید و یا می‌میرید.
بسیاری از مردم تجربه‌ی داشتن یک یا دو حمله‌ی وحشت‌زدگی یا پانیک را در طول عمر خود دارند و احتمالا با اتمام موقعیت استرس زا حملات ادامه پیدا نمی‌کنند. اما اگر شما حملات مکرر و غیر منتظره دارید و در ترس شدید اتفاق افتادن حمله‌ای دیگر هستید احتمالا شما مبتلا به اختلال حمله‌ی وحشت‌زدگی یا پانیک هستید. هرچند که حملات وحشت‌زدگی به خودی خود برای زندگی خطری ندارند آن ها می‌توانند به طور چشمگیری ترسناک باشند و بر کیفیت زندگی شما تاثیر بگذارند. اما درمان می‌تواند بسیار موثر باشد.
علائم اختلال حمله‌ی وحشت‌زدگی یا پانیک
بدترین قسمت اختلال حمله‌ی وحشت‌زدگی یا پانیک ترس از دوباره اتفاق افتادن آن است و شما ممکن است به علت ترس شدید از داشتن حمله‌ای دیگر به مکان‌هایی که فکر می‌کنید در آنجا حمله اتفاق می‌افتد نروید.
- احساس خطر قریب الوقوع
- ترس از مردن و یا از دست دادن کنترل
- تپش قلب
- عرق کردن
- لرزیدن
- تنگی نفس یا احساس خفگی
- احساس گیر کردن چیزی در گلو
- لرزیدن
- گر گرفتگی
- درد در قفسه سینه
- احساس عدم واقعیت و یا گسسته شدن از خود
- ترس از مردن
- احساس سوزن سوزن شدن در بدن و یا بی حسی (پارستسیا)
- گیجی و سبک بودن سر
چه زمانی به یک متخصص مراجعه کنیم؟
اگر شما علائم حمله‌ی وحشت‌زدگی یا پانیک را دارید در اولین فرصت به یک روانشناس مراجعه کنید. هر چند که حملات وحشت‌زدگی یا پانیک به شدت باعث ناراحتی می‌شوند برای شما خطرناک نیستند. اما کنترل حملات وحشت‌زدگی به تنهایی دشوار است و ممکن است بدون درمان بدتر شوند. برخی از علائم حمله‌ی وحشت‌زدگی یا پانیک مشابه علائم بیماری قلبی هستند.
علل حملات وحشت‌زدگی
به طور کلی نامشخص است که حمله‌ی وحشت‌زدگی یا پانیک چرا اتفاق می‌افتند اما عوامل زیر در ابتلا به اختلال حملات وحشت‌زدگی نقش دارند:
- ژنتیک: افراد مکمن است آمادگی زیستی برای اختلال حمله وحشت‌زدگی یا پانیک را به ارث بره باشند.
- استرس شدید
- حساسیت بیش از حد نسبت به هیجانات منفی و داشتن تفکری مخصوص که برانگیختگی های فیزیولوژیکی را شدیدتر می‌کند.
- تغییراتی به خصوص در عملکرد مغز
حمله‌ی وحشت‌زدگی یا پانیک در ابتدا به صورت ناگهانی و بدون هشدار ظاهر می‌شوند اما به مرور معمولا توسط موقعیت‌ها‌ی خاصی راه‌اندازی می‌شوند. برخی از تحقیقات نشان می‌دهد که پاسخ طبیعی ستیز یا گریز در بدن شما شامل حمله‌ی وحشت‌زدگی یا پانیک است. برای مثال اگر یک شیر به سمت شما بیاید بدن شما به طور غریزی پاسخ می‌دهد. یعنی ضربان قلب شما تند شده و تنفستان سریع می‌شود در حالی که بدنتان برای یک موقعیت تهدید کننده آماده می‌شود. حملات وحشت‌زدگی یا پانیک علت‌های مشابهی را دربردارند اما واقعا مشخص نیست که چرا وقتی نشانه‌های خطر وجود ندارند حمله‌ی وحشت‌زدگی یا پانیک رخ می‌دهد.
تشخیص اختلال وحشت‌زدگی یا پانیک
متخصص سلامت روان شما مشخص می‌کند که آیا شما دارای این اختلال هستید یا خیر و برای تشخیص درست متخصص نیاز به بررسی مواردی دارد که ثابت شود علائم شما به علت بیماری قلبی یا مشکلات تیروئیدی نیست. برای تشخیص دقیق موارد زیر احتمالا مورد بررسی قرار خواهد گرفت:
- معاینه کامل جسمانی
- ارزیابی روانشناختی کامل که شما در آن درباره‌ی مشکلات خود و فشار های زندگی که ممکن است باعث حمله‌ی وحشت‌زدگی یا پانیک شوند.
- یکی از راه‌های تشخیص حملات وحشت‌زدگی یا پانیک دستگاه نقشه برداری مغز یا qEEG است که به کمک آن نواحی دارای آسیب مغز مشخص می‌شوند.
- از دیگر راه‌های تشخیصی تصویر برداری از مغز و یا EEG است.
درمان اختلال وحشت‌زدگی یا پانیک
درمان می‌تواند شدت و تعداد حملات وحشت‌زدگی شما را کاهش دهد و عملکرد روزانه شما را بهبود بخشد. درمان‌های مورد استفاده برای حملات وحشت‌زدگی یا پانیک دامنه‌ی گسترده‌ای دارد و فقط درمان‌های اصلی مورد بررسی قرار می‌گیرند.
- درمان دارویی: داروها می‌توانند علائم همراه با حملات وحشت‌زدگی را کاهش دهند و همچنین افسرگی ممکن است همراه با این اختلال به وجود آمده باشد را از بین ببرند. انواع داروهایی که مورد استفاده قرار می‌گیرند شامل موارد زیر است.
- مهار کننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (ُSSRI): این داروها با افزایش سروتونین (یک انتقال دهنده‌ی عصبی) موجب افزایش خلق شاد شده و از فشار وقایع استرس آور می‌کاهند.
- بنزودیازپین ها: این دسته از داروها با آرام سازی دستگاه عصبی مرکزی سبب کاهش پاسخ دهی آن به وقایع پر فشار می‌شوند. هر چند که این داروها برای مدت کوتاهی تجویز می‌شوند به این علت که سبب وابستگی جسمانی می‌شوند.
- درمان روانشناختی: از بهترین روش‌های درمانی روان‌درمانی است که در آن فرد می‌تواند درباره اختلال وحشت زدگی بداند و روش‌های کنار آمدن با آن را یاد بگیرند. نوعی از روان‌درمانی درمان‌شناختی رفتاری است که به شما یاد می‌دهد از طریق تجربه متوجه شوید که علائم حمله‌ی وحشت‌زدگی برای سلامت شما خطر آفرین نیست. درمانگر شما کمک خواهد مرد تا علائم حمله‌ی عصبی را در محیطی امن بازسازی کنید هنگامی که ترس شما از حمله‌ی وحشت‌زدگی از بین برود حملات دیگر اتفاق نمی‌افتند. درمان موفق همچنین می‌تواند به شما کمک کند تا بر ترس خود از مکان‌هایی که در آن ها قبلا حمله اتفاق افتاده غلبه کنید.
- درمان‌های الکترونیک: از به روزترین متد‌های درمانی موجود برای درمان اختلالات اضطرابی tDCS است، در این درمان جریان متناوب الکتریکی به جمجمه سبب تنظیم کارکرد بخش‌های مختلف مغز می‌شود. این درمان از روش های غیر تهاجمی است که نتایجی امید بخش را نوید می‌دهد.
- نوروفیدبک: نوروفیدبک یک روش غیر تهاجمی و غیر دارویی است که در آن اندازه‌گیری امواج مغزی انجام شده و سپس بر اساس نیاز‌های فرد پروتوکلی طراحی می‌شود که به فرد آموزش می‌دهد چگونه در حالت آرامش قرار بگیرد تا از دوباره اتفاق افتادن حمله‌ی وحشت‌زدگی جلوگیری شود.
انتظار از درمان
تمامی شیوه‌های درمانی ذکر شده برای درمان اختلال حملات وحشت‌زدگی یا پانیک نیازمند زمان است تا اثرات خود را نشان دهد. به همین علت برای موثر واقع شدن هر یک از این شیوه‌های درمانی صبوری شما مورد نیاز است و در واقع درمان یک شبه میسر نیست. به علاوه در شیوه‌های درمانی سعی و تلاش مراجع از عناصر مهم درمان است و بدون تلاش شما درمان محتمل نیست.
سبک زندگی و تکنیک‌های خانگی برای درمان اختلال وحشت‌زدگی یا پانیک
هرچند که حمله‌ی وحشت‌زدگی و اختلال پانیک فقط تحت نظر یک متخصص قابل مدیریت و درمان است اما برخی از روش‌های زیر ممکن است به شما در مواجهه با شرایط اضطراری کمک کند:
- دنبال کردن برنامه‌ی درمانی: از دشوار‌ترین بخش درمانی رو به رویی با ترس‌های خود و مراجعه به یک متخصص است اما این کار کمک می‌کند تا آرامش بیشتری به زندگیتان بازگردد.
- به یک گروه حمایتی بپیوندید: افرادی که دارای اختلالت اضطرابی هستند با تعامل با افرادی که مشکلات مشابهی دارند احساس همدلی کرده و می‌نوانند از تجربیات یکدیگر استفاده کنند.
- از قهوه, الکل,سیگار و یا مواد دیگر دوری کنید چرا که آن ها اضطراب شما را افزایش می‌دهند.
- از روش های آرام سازی بیشتر استفاده کنید : برای مثال به کلاس های یوگا بروید از مدیتیشن یا مراقبه استفاده کنید تا تنش عضلانی شما از بین برود و استرس شما کاهش یابد.
- کیفیت خواب خود را افزایش داده و به اندازه بخوابید.
- به طور فیزیکی فعال باشید: ورزشی مانند ایروبیک می‌تواند اثر آرام کننده بر خلق شما داشته باشد.
برای دریافت مشاوره فرم زیر را کامل کنید.
در صورتی که در زمینه‌ی بیماری‌های روانی دچار مشکلی هستید می‌توانید از طریق راه‌های زیر با ما در ارتباط باشید.
تلفن‌های تماس
02144059537 و 09918975237
آدرس
تهران، فلکه دوم صادقیه، ابتدای جناح، خیابان مصطفی دهزویی، مجتمع سامان، بخش اداری، طبقه پنجم، واحد 5/2
