مشاوره و درمان
زوج درمانی: هنر ساختن دوباره‌ی پیوندها
اردیبهشت
در دنیای پرتنش امروز، روابط عاطفی یکی از مهم ترین منابع امنیت روانی و رشد شخصی ما هستند. با این حال، حتی عمیق ترین روابط هم از تنش، تعارض و سردی در امان نیستند. زوج درمانی راهکاری حرفه ای برای کمک به زوج‌هاست تا ریشه‌های مشکلات خود را بشناسند، مهارت‌های ارتباطیشان را بهبود دهند، و به رابطه ای سالم و پایدار دست یابند.
زوج درمانی چیست؟
زوج درمانی شاخه‌ای از روان درمانیست که تمرکز آن بر بهبود کیفیت رابطه‌ی بین دو نفر است. این درمان معمولاً توسط روان درمانگر یا مشاور متخصص در روابط بین فردی انجام می شود. در زوج درمانی، هدف فقط حل تعارض‌ها نیست، بلکه افزایش همدلی، درک متقابل، و بازسازی اعتماد و صمیمیت نیز از اهداف مهم به شمار می‌روند.
اهداف اصلی زوج درمانی
- شناسایی الگوهای ناسالم در تعاملات زوج‌ها
- بهبود مهارت‌های ارتباطی، گوش دادن و ابراز احساسات
- کمک به حل تعارض‌ها و پرهیز از الگوهای مخرب مثل سرزنش یا سکوت
- بازسازی اعتماد در روابط آسیب دیده (مثلاً در پی خیانت)
- افزایش رضایت جنسی و عاطفی
- تقویت تصمیم گیری‌های مشترک در زمینه‌های مختلف زندگی
تکنیک‌ها و رویکردهای متنوع در زوج درمانی
زوج درمانی یک حوزه‌ی چند بعدی است که بر اساس نیاز زوجین، از دیدگاه‌ها و رویکردهای مختلفی بهره می گیرد. انتخاب رویکرد مناسب به عوامل متعددی بستگی دارد: نوع تعارض، میزان صمیمیت، سبک دلبستگی، سطح تحصیلات، وضعیت جنسی و عاطفی، و آمادگی روانی زوجین.
زوج درمانی مبتنی بر هیجان
- توسعه دهنده: دکتر سو جانسون
- پایه نظری: نظریه دلبستگی جان بالبی
- تمرکز اصلی: بازسازی پیوندهای هیجانی ناایمن و افزایش احساس امنیت
- فرآیند درمان: 3 مرحله اصلی دارد:
- مرحله اول: شناسایی چرخه‌های منفی تعامل (مثل فرار-دنبال کردن)
- مرحله دوم: دسترسی به هیجان‌های عمیق و آسیب پذیرتر (مانند ترس از طرد)
- مرحله سوم: ایجاد تعاملات جدید و ایمن
- مناسب برای: زوج هایی که در روابط عاطفی خود دچار سردی، بی‌اعتمادی، یا دلبستگی‌های ناایمن هستند.
زوج درمانی شناختی رفتاری
- توسعه دهندگان: اپشتاین، بیچ و کریستنسن
- پایه نظری: روان شناسی شناختی و یادگیری رفتاری
- تمرکز اصلی: اصلاح باورهای ناکارآمد، مهارت آموزی در گفت و گو و مدیریت تعارض
- ابزارهای رایج:
- بازسازی شناختی (challenging dysfunctional thoughts)
- آموزش گوش دادن فعال و ارتباط غیر خشونت آمیز
- تمرین‌های رفتاری برای افزایش تقویت مثبت در رابطه
- مناسب برای: زوجهایی با تعارض‌های کلامی، انتظارات غیر واقع بینانه یا سبک‌های مقابله ای منفی
رویکرد گاتمن
- توسعه دهندگان: جان و جولی گاتمن
- پایه نظری: تحقیقات میدانی بر اساس مشاهده‌ی صدها زوج در “آزمایشگاه عشق”
- تمرکز اصلی: شناسایی و اصلاح الگوهای تعاملی منفی که پیش بینی کننده‌ی طلاق‌اند
- عناصر کلیدی:
- ایجاد نقشه ی عشق (Love Map) برای شناخت عمیق‌تر از دنیای درونی شریک
- ایجاد فرهنگ قدردانی و تحسین
- یادگیری مدیریت تعارض با تمرین گفت و گو به جای مجادله
- تمرکز بر صمیمیت و وحدت عاطفی
- چهار عامل مخرب اصلی:
- انتقاد (Criticism)
- تحقیر (Contempt)
- دفاعی‌بودن (Defensiveness)
- سنگ‌اندازی یا سکوت خصمانه (Stonewalling)
زوج درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد
- پایه نظری: روان درمانی موج سوم، با تمرکز بر پذیرش تجربه‌ها و تعهد به ارزش‌ها
- ویژگی خاص: آموزش پذیرش تفاوت‌ها، زندگی در لحظه، و تعهد به انتخاب‌های ارزش‌محور
- مناسب برای: زوجهایی که دچار استیصال مکرر یا احساس گیر افتادن در تعارضات دائمی هستند
درمان مبتنی بر طرحواره برای زوج‌ها
- پایه نظری: نظریه طرحواره‌های اولیه ناسازگار جفری یانگ
- تمرکز اصلی: شناسایی زخم‌های دوران کودکی که در رابطه فعلی بازآفرینی می‌شوند
- هدف: رشد بالغ هیجانی و توانایی تنظیم هیجان در روابط
- مناسب برای: زوجهایی که مکرراً وارد الگوهای ناکارآمد تکراری می‌شوند (مانند طرد، وابستگی شدید، کنترل گری)
درمان مبتنی بر روایت
- پایه نظری: ساخت گرایی اجتماعی
- تمرکز اصلی: جدا کردن مشکل از شخص و بازنویسی روایت‌ها
- فرایند درمان:
- شناسایی “روایت غالب” در رابطه (مثلاً “او همیشه خودخواه است”)
- استخراج روایت‌های متناوب یا نادیده‌گرفته‌شده (مثلاً “زمانی که بیمار بودم کنارم ماند”)
- بازسازی هویت و معنای رابطه با تأکید بر همدلی و انعطاف
زوج درمانی سیستمی
- پایه نظری: نظریه سیستم‌های خانواده و پویایی نقش‌ها
- تمرکز اصلی: بررسی روابط زوجین در بستر خانواده، فرهنگ، و نقش‌های اجتماعی
- مناسب برای:
- زوجهایی با تعارض بر سر تربیت فرزند، دخالت خانواده‌ی همسر، یا مهاجرت
- مداخلات چند نسلی (مثلاً بررسی الگوهای رفتاری خانواده پدری یا مادری)
فرآیند زوج درمانی چگونه پیش می‌رود؟
- ارزیابی اولیه: بررسی تاریخچه‌ی رابطه، نقاط قوت، مشکلات کنونی و اهداف زوج‌ها
- تعیین اهداف درمانی مشترک
- جلسات درمانی منظم (هفتگی یا دو هفته‌ای)
- تمرین‌های خانگی: مانند تکنیک گوش‌دادن فعال، وقت‌های دونفره، یا گفت‌وگوهای ساختارمند
- پایش پیشرفت و بازبینی اهداف
زوج درمانی برای چه کسانی مفید است؟
- زوج‌های در آستانه‌ی جدایی
- زوجهایی که هنوز همدیگر را دوست دارند، اما نمی‌توانند گفت و گو کنند
- زوجهایی که خیانت یا بحران عاطفی را تجربه کرده‌اند
- زوجهایی با اختلاف در تربیت فرزندان، مسائل مالی، جنسی یا شغلی
- زوج‌های جوان برای پیشگیری از الگوهای ناسالم آینده
زوج درمانی یعنی پایان رابطه؟
نه لزوماً. در بسیاری از موارد، زوج درمانی باعث احیای رابطه‌ای می‌شود که رو به فروپاشی بوده است. با این حال، گاهی زوج درمانی به تصمیمی آگاهانه برای جدایی منجر می‌شود، اما به گونه‌ای که آسیب کمتری به هویت فردی، فرزندان یا روابط آینده وارد شود.
رابطه‌ی عاشقانه، مثل هر مهارتی، نیازمند یادگیری و تمرین است. زوج درمانی، فرصتی‌ست برای آموختن راه‌های تازه‌ای برای دیدن، شنیدن و درک کردن. این مسیر گاهی دشوار است، اما با همراهی یک درمانگر حرفه‌ای، می‌تواند آغازی برای زندگی عاطفی سالم‌تر و معنادارتر باشد.
خدمات زوج درمانی در کلینیک بروکا
در کلینیک بروکا، باور داریم که روابط سالم، زیربنای سلامت روان فردی و اجتماعی هستند. به همین دلیل، خدمات زوج درمانی ما به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که هم علمی، هم کاربردی، و هم متناسب با فرهنگ و نیازهای زوج‌های ایرانی باشند.
خدمات ما در زمینه زوج درمانی شامل:
- ارزیابی تخصصی رابطه زوجین با استفاده از پرسش‌نامه‌ها و مصاحبه‌های بالینی
- مشاوره برای زوج‌های در بحران (خیانت، طلاق عاطفی، تعارض‌های شدید)
- زوج درمانی مبتنی بر هیجان (EFT) برای بازسازی پیوند عاطفی
- آموزش مهارت‌های ارتباطی و حل تعارض
- درمان مشکلات جنسی در رابطه زناشویی با همکاری تیم متخصص
- مشاوره پیش از ازدواج برای زوج‌های جوان
- زوج درمانی با رویکرد گاتمن و رویکرد شناختی رفتاری
- مشاوره تخصصی برای والدینی که فرزند دارند و نیازمند مدیریت بهتر نقش‌های تربیتی هستند
تمام جلسات توسط تیمی از درمانگران مجرب، با رویکردی علمی، اخلاق مدار و همراه با حفظ کامل حریم خصوصی مراجعین انجام می‌شود.
برای دریافت وقت مشاوره یا کسب اطلاعات بیشتر، با ما تماس بگیرید یا از طریق وب‌سایت کلینیک بروکا اقدام کنید.
برای دریافت مشاوره فرم زیر را کامل کنید.
در صورتی که در زمینه‌ی بیماری‌های روانی دچار مشکلی هستید می‌توانید از طریق راه‌های زیر با ما در ارتباط باشید.
تلفن‌های تماس
02144059537 و 09918975237
آدرس
تهران، فلکه دوم صادقیه، ابتدای جناح، خیابان مصطفی دهزویی، مجتمع سامان، بخش اداری، طبقه پنجم، واحد 5/2
